Dokumentacje
obszarów
chronionych




Dokumentacje planistyczne



Edukacja
ekologiczna




Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Liw



Dokumentacja przyrodnicza rezerwatu "Serafin"



Użytki ekologiczne - metodyka typowania, dokumentowania i waloryzacji



Ścieżka przyrodnicza w rezerwacie Torfowisko Serafin




E K O S
08-110 S I E D L C E
ul. Traugutta 8
tel./fax (25) 632 54 55
ekos@siedlce.cc

polskie znaki: 8859-2

projekt serwisu:
prodesign

ŚCIEŻKA PRZYRODNICZA W REZERWACIE TORFOWISKO SERAFIN

Opracowanie: Henryk Kot

Bardzo wysokie walory przyrodnicze, krajobrazowe i dydaktyczne, zachęciły do zbudowania na terenie rezerwatu Torfowisko Serafin ścieżki przyrodniczej, która powstała przy wsparciu byłego Wydziału Ochrony Środowiska Urzędu Wojewódzkiego w Ostrołęce, wójta gminy Łyse oraz dzięki środkom finansowym Fundacji EKOFUNDUSZ. Merytoryczny projekt ścieżki opracował Henryk Kot w Zakładzie Badań Ekologicznych "EKOS", a dokumentację obiektów technicznych wykonano w firmie Hydro-Geo-Bud w Warszawie. Ścieżkę oddano do użytku w roku 1998. Ścieżka rozpoczyna się parkingiem położonym poza granicą rezerwatu, na skraju dużego kompleksu leśnego, na którym znajduje się z tablica informacyjna przedstawiająca mapę rezerwatu z głównymi zbiorowiskami roślinnymi oraz rzadkimi i chronionymi gatunkami roślin i ptaków, miejsce na ognisko, sanitariaty. Na skraju bagna zbudowano drewnianą wieżę obserwacyjną z której rozciąga się widok na całą południową część rezerwatu. Od parkingu do wieży prowadzi przez łąki otaczające rezerwat żwirowa ścieżka. Ze względu na trudno dostępny i niebezpieczny dla człowieka teren, na bagnie zbudowano drewnianą kładkę wchodzącą w głąb rezerwatu na kilkaset metrów. Kładka prowadzi przez różna zbiorowiska występujące w południowej części rezerwatu: szuwar trzcinowy, szuwar skrzypu bagiennego, zespół turzycy dzióbkowatej oraz zbiorowisko torfowiskowo-turzycowe z mchem torfowcem Sphagnum teres. Boczna kładka przechodzi przez zagajnik brzozowo-olchowy.

Na kładce zamontowano 30 tabliczek informacyjnych przytwierdzonych do barierek z kolorowymi zdjęciami, rysunkami i opisami najważniejszych zbiorowisk roślinnych oraz charakterystycznych dla torfowiska roślin i ptaków. Zwiedzający rezerwat mogą zapoznać się z występującymi tuż przy kładce roślinami i zbiorowiskami. Rezerwat tętni życiem wiosną i o tej porze roku można zobaczyć tu i usłyszeć wiele gatunków zwierząt, szczególnie ptaków. Liczne są także ważki, świtezianki, motyle, chrząszcze, pająki i niestety także komary. W drugiej połowie lata i jesienią, większość ptaków opuszcza rezerwat odlatując na zimowiska. Pozostają ssaki, gady, płazy i niektóre zimujące tu ptaki - na przykład cietrzewie, kuropatwy, sroki, trznadle.
Rezerwat można zwiedzać poruszając się tylko po zbudowanej w tym celu kładce. Wchodzenie na pływające pło mszarne jest niebezpieczne, gdyż pod wpływem ciężaru człowieka może ono ulec przerwaniu. Powoduje to także niszczenie roślin i płoszenie zwierząt.
Rezerwat jest często odwiedzany przez ptaki drapieżne gniazdujące w okolicznych lasach lub w krajobrazie rolniczym - pustułki, myszołowy, kobuzy, błotniaki łąkowe, jastrzębie. Zalatują one na torfowisko aby szukać tu pożywienia.
Królem rezerwatu jest łoś. Ten wielki ssak, dzięki specjalnej budowie racic, potrafi bez trudu poruszać się po trzęsawisku. Znajduje tu obfitość pożywienia i bezpieczeństwo. Często przebywają tu także sarny, zające i drobne gatunki ssaków, takie jak: ryjówka aksamitna, nornik zwyczajny czy nornica ruda, a na polowania zapuszczają się tu lisy.
Z płazów występują dwa gatunki ropuch (szara i zielona), żaby brunatne (trawna i moczarowa), a w rowach i oczkach wodnych żaby zielone. Liczna jest jaszczurka żyworódka.
Przyrodzie tego pięknego zakątka zagraża wiele niebezpieczeństw. Zarastanie i wypłycanie jezior jest procesem naturalnym, ale w ostatnich dziesięcioleciach proces ten uległ gwałtownemu przyspieszeniu, ze względu na pewne działania podejmowane przez człowieka. Najważniejszym z nich jest prowadzenie na szeroką skalę melioracji odwadniających, powodujących osuszanie bagien, szybki odpływ wiosennych roztopów i obniżanie się poziomu wód gruntowych. Kilkadziesięt lat temu przekopano przez całe torfowisko głęboki rów, co z pewnością przyspieszyło osuszenie bagna. Dalsze obniżanie poziomu wody może doprowadzić w szybkim tempie do całkowitej degradacji torfowiska. Niektóre jego fragmenty, szczególnie na obrzeżach, uległy znacznemu przesuszeniu i zarastają krzewiastymi wierzbami i brzozą. Niezbędne są działania zmierzające do zahamowania tych niekorzystnych tendencji. Można to osiągnąć tamując odpływ wody z rezerwatu oraz wycinając - na pewnych fragmentach - zakrzaczenia. Ochrona rezerwatowa nie powinna polegać na całkowitym pozostawieniu takich obiektów jak Torfowisko Serafin samemu sobie. Dopuszczalna - a nawet niezbędna - jest ingerencja powstrzymująca niekorzystne procesy, tym bardziej, że zachodzą one w dużej mierze z winy człowieka. Miejmy nadzieję, że zbudowana w rezerwacie ścieżka przyrodnicza pozwoli wielu ludziom na bliższe poznanie piękna tego zakątka Puszczy Zielonej, a dalsze działania człowieka będą zmierzać do bardziej skutecznej ochrony.
Walory przyrodnicze tego terenu opisano w folderze "Rezerwat Torfowisko Serafin" opracowanym przez Henryka Kota, a wydanym ze środków Fundacji EKOFUNDUSZ. Folder jest dostępny w Delegaturze Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Ostrołęce, Wydział Ochrony Środowiska, 07-400 Ostrołęka, Plac Gen. J. Bema 3.


Zjazd z drogi Nowogród-Łyse-Szczytno w kierunku wsi Serafin i rezerwatu


Tablica informacyjna na parkingu


Wieża obserwacyjna na skraju rezerwatu


Kładka prowadząca w głąb rezerwatu


Jedna z tabliczek informacyjnych
zamontowana na kładce

 

  :: o firmie :: oferta :: realizacje :: wydawnictwa :: badania ekologiczne :: kontakt